Pryszczyca (FMD) jest wysoce zakaźną i zaraźliwą wirusową chorobą zwierząt parzystokopytnych domowych oraz dzikich. Na zakażenie najbardziej wrażliwe jest bydło, następnie świnie, owce i kozy. Wirus wydalany jest przez zakażone zwierzę na ok. 4 dni przed wystąpieniem u niego objawów chorobowych. Zakażone i chore na pryszczycę zwierzęta wydalają wirus z wydychanym powietrzem, wydzielinami oraz wydalinami.
Największa koncentracja wirusa znajduje się w płynie surowiczym i nabłonku pojawiających się pęcherzy.
Źródłami zakażenia może być:
•zwierzę chore,
•ślina, kał, mocz,
•nasienie i zarodki,
•pasza, woda, żłoby, podłogi, pastwiska, skóra, wełna, ręce i odzież obsługi, środki transportu,
•mleko i jego przetwory,
•mięso i jego przetwory,
•odpadki kuchenne.
W związku z rozpoczynającym się redykiem owiec na terenie Polski południowej oraz zagrożeniem zawleczenia pryszczycy z terytorium Słowacji, gdzie w 2025 roku wystąpiły ogniska choroby.
Apeluje się o:
•powstrzymanie się od wykonywania czynności związanych z obsługą zwierząt przez osoby, które w ciągu ostatnich 48 godzin uczestniczyły w polowaniu na zwierzęta łowne lub odłowie tych zwierząt albo miały kontakt z\e zwierzętami wolno żyjącymi,
•powstrzymanie się od wykorzystywania do obsługi stada, wspólnych narzędzi oraz sprzętu używanych do obsługi zwierząt również w innych gospodarstwach utrzymujących zwierzęta parzystokopytne,
•powstrzymanie się od wypasu stad łączonych, pochodzących z różnych gospodarstw zlokalizowanych w różnych państwach,
•w przypadku prowadzenia wypasu stad pochodzących z różnych gospodarstw zlokalizowanych na terenie Polski, każdorazowe zgłaszanie takiego wypasu do właściwego miejscowo kierownika biura powiatowego Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, wskazując liczebność zwierząt w każdym ze stad, oraz każdej zmianie lokalizacji wypasu,
•bieżące oczyszczanie i odkażanie narzędzi oraz sprzętu wykorzystywanych do obsługi zwierząt,
•uniemożliwienie osobom postronnym wchodzenia na tereny, na których prowadzony jest wypas owiec,
•zabezpieczenie pastwisk w sposób minimalizujący możliwość przedostania się zwierząt dzikich,
•dokonywanie codziennego przeglądu stanu zdrowia zwierząt, szczególnie pod kątem występowania objawów nasuwających podejrzenie wystąpienia pryszczycy. U owiec objawem, który powinien nasuwać podejrzenie pryszczycy jest nagłe wystąpienie kulawizny u znacznego odsetka zwierząt oraz wysoki wskaźnik jagniąt padłych.
Z możliwych objawów obserwuje się: •pęcherzyki i pęcherze występujące na błonie śluzowej w jamie gębowej, na wargach, języku, w okolicy otworów nosowych oraz na wymieniu, strzykach, w szparze międzyracicowej i na koronkach racic, po ich pęknięciu – nadżerki,
•temperatura ciała\ podwyższona o 1,5 oC - 2,5oC,
•apatię,
•obfite ślinienie, otwieranie jamy ustnej z charakterystycznym mlaskaniem, utrudnione przeżuwanie i utrata łaknienia,
•spadek mleczności aż do całkowitego zaniku,
•kulawizny jednocześnie na wiele kończyn, sztywny chód,
|